Araklı adının Arakale ifadesinin değişimi sonucu ortaya çıktığı bilinmektedir. Araklı'nın batısındaki Kalecik mevkinde ve doğusundaki Zeytinlik ve Sürmene'de kalelerin bulunması İlçe Merkezindeki tarihi kaleyi "ARAKALE" konumuna sokmuştur. İspanyol seyyahı Cilavlijo, 1404 de bir Müslüman beyin idaresinde olan Araklı'dan "Araakuel" olarak bahsediyor. Buda ara kale deyimini hatırlatıyor. İlçenin en büyük akarsuyu olan ve İlçeyi Bayburt'a bağlayan geniş su havzası sayesinde bol su taşıyan ve İlçenin verimli ovasının sebebi olan Karadere'nin İlçenin Türkler tarafından verildiği adı olduğu bilinmektedir.

Araklı ilçe merkezinde 150 yıllık bir yerleşim yeri olduğu bilinmekte, merkezde ve çevrede daha eski yerleşim ile ilgili gerekli kazıların yapılmamış olması sebebiyle elde mevcut değildir. Arkeolojik bulguların yokluğuna rağmen uzun süre yerleşim alanı olan kalelerin ve merkez ile çevresindeki diğer yerleşim yerlerinin adları etimolojik (Kelimelerin hangi kökten geldiğini ve ne gibi değişimlere uğradığını incelemek) tetkiki kültürel verilerin kıyaslamasıyla Araklı tarihinin geçmişe dair fikirler ortaya koymamaktadır. 1. Dünya Savaşı'nda Çanakkale Savaşı'ndan sonra Osmanlı Genel Kurmayının Çanakkale birliklerini 11. Ordu adıyla işgal etmeleri üzerine bir Rus Tümenin de Karadeniz Kıyı Şeridini işgale başlamasıyla Araklı 1946 da Rus kuvvetlerince işgal edilmiştir. Yaklaşık 22 ay Rus ve ayrılıkçı Ermeni güçlerinin ellerinde kalan Araklı 25 Şubat 1918 de Türk Birliğince kurtarılmıştır.